Mới đây, các chủ hàng lại nhận được thông báo từ hãng tàu Hapag-Lloyd, từ ngày 1/4 tới sẽ tăng giá cước tàu cho hàng hóa XK từ các nước, trong đó có Việt Nam, đến Mỹ và Canada với mức tăng 240 USD/container 20 feet, 300 USD/container 40 feet. Cùng thời điểm, 2hai hãng tàu container là Cosco và U.S.Lines cũng thông báo tăng giá cước vận chuyển cùng tuyến với mức tăng tương tự. Ở chiều ngược lại, hãng tàu Hapag-Lloyd và các hãng tàu khác cũng dự định tăng cước từ ngày 15/4 với mức tăng từ 40 USD đến 100 USD đối với container 20 feet và 40 feet.

Các hãng tàu cũng tăng giá cước đối với các tuyến khác, cụ thể mức tăng đối với hàng hóa XK từ các nước châu Á, trong đó có Việt Nam, đến các nước Bắc Âu và Địa Trung Hải là 150 USD đối với container 20 feet và 250 USD đối với container 40 feet từ ngày 1/4. Cước tàu từ các nước, trong đó có Việt Nam, đến Úc cũng tăng 200 USD đến 400 USD/container đối với các loại container 20 và 40 feet.

Thông thường, các hãng tàu thường bắt tay nhau đồng loạt tăng cước vận tải biển trong mùa họ cho là “cao điểm” và hạ trong mùa “thấp điểm”. Tuy nhiên, muôn vàn lý do được đưa ra và không được kiểm soát về cước phí và phụ phí khiến cho các DN XK Việt Nam luôn bị động và phụ thuộc.

Theo ông Đỗ Xuân Quỳnh – Tổng Thư ký Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam (VSA), cho đến nay, các hãng tàu nước ngoài vẫn đang “thâu tóm” thị trường vận tải biển Việt Nam khi chiếm đến 90% tổng lượng hàng vận chuyển. Chỉ có dưới 10% các lô hàng XK Việt nam được vận chuyển từ các tàu Việt Nam. Điều đáng chú ý là 100% lượng hàng đóng bằng container đều do tàu nước ngoài vận chuyển. Như vậy, việc quản lý giá cước đang bị các hãng tàu lớn bắt tay để cùng tăng giá còn các DN Việt Nam thì khó có sự lựa chọn nào khác.

Theo phản ánh của một số DN XK thủy sản tại Bà Rịa – Vũng Tàu, các hãng tàu đã gửi thông báo tăng 30% giá cước đi thị trường EU từ ngày 1/4/2014. Như vậy, nếu một DN XK mỗi tháng khoảng 200 container hàng thì giá cước vận tải sẽ phải tăng thêm 4 tỷ đồng/tháng. Trong khi đó, với DN lớn, mỗi tháng XK khoảng 400-450 container thì còn con số này còn tăng gấp đôi. Đó chưa kể các khoản phụ phí tăng vô lý và nhiều khi bất ngờ.

Theo tính toán của 1 DN XK cá tra lớn, nếu một container chịu thêm cước phí từ 700 – 1.000 USD (tùy từng chuyến) thì sẽ kéo theo mỗi kg cá tra XK buộc phải gánh thêm từ 10-15 cents. Nhưng trong hoàn cảnh khó khăn như hiện nay khi DN muốn thương thảo với khách hàng tăng thêm 1-2 cent cũng đã rất khó.

Cho đến nay, theo phản ánh của các DN XK giá cước vận tải đi EU đã tăng lên từ 600 – 1.200 USD/contrainer tùy từng loại 20 feet hay 40 feet. Theo thông báo của một số hãng tàu lớn thì mức giá này dự kiến sẽ tăng kể từ 1/4/2014 nhưng cũng có thể thay đổi hoặc dao động lên xuống vào cuối tháng 3/2014.

Hiện nay, giá cước vận tải biển tại Việt Nam hiện vẫn cao hơn các nước trong khu vực như Thái Lan, Philippines… từ 10-15%/container 20 feet, giá XK không tăng thậm chí khách hàng đòi giảm giá. Trước tình hình này, DN XK thủy sản lại thêm khó khăn hơn.