Tìm hướng đi cho du lịch Cà Mau lâu nay luôn là câu chuyện dài của lãnh đạo địa phương và các ngành quản lý. Vừa qua, tại Kỳ họp thứ ba, HĐND tỉnh Cà Mau khóa VIII đã thảo luận, thống nhất và quyết định thông qua Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Mục tiêu là xây dựng du lịch trở thành ngành kinh tế có vị trí quan trọng trong nền kinh tế, góp phần vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh; đồng thời là một công cụ nâng cao chất lượng đời sống, đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, hưởng thụ tinh thần của nhân dân địa phương. Khai thác có hiệu quả lợi thế về vị trí địa lý và tiềm năng du lịch để hình thành các sản phẩm du lịch có thương hiệu và mang tính đặc thù của địa phương.
Đảo không xa bờ- ảnh Hoàng Giang
LỢI THẾ CẠNH TRANH
Cà Mau là vùng đất mới, độ cao trung bình thấp, chỉ từ 0,5-1,5m trên mực nước biển, địa hình bằng phẳng, kênh rạch chằng chịt. Điều kiện tự nhiên, địa lý đã mang lại cho Cà Mau những tài nguyên du lịch quý giá, đó là hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển, rừng tràm ngập nước (các hệ sinh thái rừng ngập mặn và ngập lợ) nằm trong khu vực Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Ngoài ra, Mũi Cà Mau – điểm chót cùng của Tổ quốc – là điểm đến đặc biệt quan trọng. Cà Mau là nơi hội tụ nhiều sân chim như Đầm Dơi, Tư Na, Công viên Văn hóa Cà Mau… có giá trị du lịch sinh thái cao. Với bờ biển dài, Cà Mau còn có những cụm đảo có khả năng khai thác phát triển du lịch như Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Đá Bạc, và một số bãi biển như Khai Long, Giá Lồng Đèn, Hố Gùi.
Về tài nguyên du lịch nhân văn, Cà Mau có nhiều di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng gắn với truyền thống dựng nước, giữ nước, nhiều tài nguyên văn hóa phi vật thể có giá trị khai thác du lịch. Toàn tỉnh Cà Mau có trên 40 di tích lịch sử văn hóa. Trong đó có 5 di tích được xếp hạng cấp quốc gia. Có ý nghĩa đối với hoạt động du lịch phải kể đến các di tích lịch sử: Quan Âm Cổ tự, chùa Hưng Quảng, đình Tân Hưng và Hồng Anh Thư Quán; nhiều địa danh cách mạng nổi tiếng: Điểm cuối đường Hồ Chí Minh trên biển, khu Xứ ủy Nam bộ – Trung ương cục miền Nam, đền thờ Bác Hồ, Khu chứng tích Bình Hưng – Hải Yến, Di tích ghi nhớ Chuyên án CM12…; các lễ hội, làng nghề, vườn cây, ao cá…
So sánh lợi thế cạnh tranh về tài nguyên du lịch với các địa phương khác, hình ảnh du lịch của Cà Mau mang đặc thù nổi trội, tạo lợi thế cạnh tranh trong vùng cũng như đóng góp quan trọng cho tính cạnh tranh của ĐBSCL với các vùng khác trong cả nước. Ông Trần Xuân Trường, Trưởng phòng Nghiệp vụ Du lịch thuộc Sở VH,TT&DL tỉnh Cà Mau, cho biết: Gần đây, Sở có phối hợp mời một số đơn vị lữ hành ở Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang tổ chức chuyến du lịch khảo sát đi qua một số tỉnh lân cận từ Cần Thơ về Bạc Liêu, Sóc Trăng… Hầu hết các đơn vị lữ hành đều đánh giá cao tiềm năng du lịch của Cà Mau, với nhiều điểm đến hấp dẫn. So sánh khách du lịch đến Cà Mau và các tỉnh lân cận, cho thấy: Giai đoạn 2005-2009, lượng khách (nội địa và quốc tế) đến Cà Mau tỷ lệ tăng trưởng 18,9%, cao hơn một số tỉnh như An Giang, Kiên Giang, Cần Thơ, Bến Tre; chỉ đứng sau Bạc Liêu (25,7%) và Đồng Tháp (19,8%).
cụm khu Khí điện đạm Cà Mau
THỰC TRẠNG DU LỊCH CÀ MAU
Sở hữu nguồn tài nguyên khá phong phú để phát triển du lịch: Mũi Cà Mau, Vườn Quốc gia U Minh Hạ, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, Hòn Khoai, Hòn Chuối, chùa Quan Âm Cổ tự…, những cái tên đã làm nên đặc trưng của Cà Mau. Có nhiều ý kiến cho rằng, riêng cái tên Cà Mau đã là một sản phẩm du lịch có khả năng hấp dẫn du khách phương xa. Nhưng vì sao cho đến nay, du lịch Cà Mau vẫn phát triển ở mức thấp?
Nhiều vấn đề đặt ra cho phát triển du lịch ở Cà Mau là, các sản phẩm du lịch ở Cà Mau còn “nghèo nàn”, nhiều điểm du lịch sinh thái, cảnh quan thiên nhiên gần như nguyên sơ, thiếu đầu tư khai thác nên kém hấp dẫn du khách. Du lịch văn hóa, lễ hội, du lịch về nguồn chưa quan tâm phát triển dịch vụ thu hút du khách, Mũi Cà Mau – điểm cực Nam Tổ quốc thì chủ yếu đón tiếp các đoàn chính khách, chưa thể phát triển du lịch cộng đồng… Ngoài ra, dịch vụ nhà hàng, khách sạn kém, thiếu dịch vụ về đêm phục vụ du khách, công tác quản lý du lịch và nhận thức của người dân về du lịch còn nhiều bất cập… Chính vì vậy, du lịch Cà Mau chưa thực sự thu hút du khách quốc tế và thời gian lưu lại của khách chưa cao. Công tác đầu tư chưa theo kịp tiến độ phát triển, đặc biệt là đầu tư về hạ tầng kỹ thuật tại các khu du lịch trọng điểm. Cà Mau còn khó khăn về hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là giao thông đường bộ. Đây là vấn đề quan trọng làm hạn chế việc kết nối các tour du lịch ngoại tỉnh và khép kín tour du lịch nội tỉnh.
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TRONG TƯƠNG LAI
Phát triển du lịch Cà Mau đến 2020 định hướng 2030 phải đặt trong mối quan hệ với phát triển du lịch các địa phương trong khu vực, đặc biệt là với Cần Thơ, Kiên Giang và TP. Hồ Chí Minh. Trong tương lai, Cà Mau sẽ phát triển đa dạng các sản phẩm, loại hình du lịch và mở rộng không gian du lịch: Du lịch tham quan, du lịch sinh thái, du lịch cuối tuần vui chơi giải trí, lễ hội, tìm hiểu văn hóa, lịch sử, tìm hiểu, nghiên cứu làng nghề… Trong đó, chú trọng những sản phẩm có thế mạnh cạnh tranh tạo cho du lịch Cà Mau thêm độc đáo, hấp dẫn: Tham quan Mũi Cà Mau, du lịch sinh thái các vườn quốc gia, Khu dự trữ sinh quyển, tìm hiểu các di tích văn hóa, lịch sử, cách mạng đặc trưng của Cà Mau. Tăng cường thu hút khách du lịch, phấn đấu năm 2015 đón 1,2 triệu lượt khách nội địa và 30.000 lượt khách quốc tế; năm 2020 đón 1,7 triệu lượt khách nội địa và 50.000 lượt khách quốc tế; đến năm 2030 thu hút khoảng 2,8 triệu lượt khách, trong đó có khoảng 110 ngàn khách quốc tế. Nâng cao nguồn thu từ du lịch, phấn đấu đến năm 2015 thu nhập du lịch đạt khoảng 55 triệu USD; năm 2020 thu nhập du lịch đạt 125 triệu USD; đến năm 2030 thu nhập du lịch đạt khoảng 343 triệu USD. Tỷ trọng GDP du lịch so với toàn khối thương mại – dịch vụ là 4% vào năm 2015 và 4,5% vào năm 2020